تصویرگر: نِیتِت هَکت
حتی در عصر هشتگ توییتری #من‌هم، فشارهای فیلمبرداری صحنه‌های برهنه پابرجا است، به‌طوری که وکلا خواهان حمایت‌های محکم‌تر و مشخص‌تری برای هنرپیشه‌هایی که صحنه‌های برهنگی بازی می‌کنند، هستند. مثلا آنان می‌خواهند که بازیگران بتوانند در صورت پخش‌شدن تصاویرِ گرفته شده، به دادگاه شکایت کنند: «فکر اینکه در عصر دیجیتال چیزی به‌طور کل از هستی پاک شود، ساده‌لوحانه است».
ده ماه از زمانی که هاروی واینستین به اتهام سوءقصد به ده‌ها زن از کار بیرون رانده و منجر به انقلاب توییتری #من‌هم[۱] شد، که سراسر هالیوود را دربرگرفت، گذشته است. انتظار می‌رفت که یکی از نخستین اثرات این اتفاق، تغییر اساسی در شیوه‌ی فیلمبرداری صحنه‌های جنسی باشد. این اتفاق هم رخ داده و هم رخ نداده است.
بله، «حرف»های زیادی در این مورد زده شده که باید کاری کنیم تا زنانِ بازیگر بر روی صحنه احساس قدرت و اختیار بیشتری داشته باشند و بله، به گفته‌ی «جِیمی فِلدمَن»، وکیل جونو تمپل و جیلیان جِیکوبز «موارد درخواست برهنگی کاهش یافته است». او می‌گوید: «به‌طور قطع، افراد نسبت‌به اینکه چگونه چنین چیزهایی را درخواست می‌کنند و اینکه این مسئله چگونه برداشت خواهد شد و همچنین در مورد اینکه ممکن است بعدا متهم شوند که بدون دلیلِ موجه این کار را کرده‌اند، بسیار حساس‌تر شده‌اند». با این حال، چیزی که تغییر نکرده است، نابرابری قدرت و آسیب‌پذیری و فشارهای روانی‌ای است که به‌طور طبیعی هنگام تصویربرداریِ این نوع صحنه‌ها وجود دارد. در واقع دیدگاه غالب میان وکلا و فیلمسازهای متعددی که در مصاحبه‌ها سخن گفته‌اند این است که بازیگرانِ زن (و بله، به‌طور روزافزون بازیگران مرد) به حمایت‌هایی بیش از پیش نیاز دارند و در دوران #من‌هم این بازیگران بیشتر هم علاقه نشان می‌دهند که اینگونه حمایت‌ها را مطالبه کنند.
فِلدمَن ۴۰ شرط شدیدا خاص و دقیق را مطرح می‌کند که برای بازی در یک صحنهی برهنگی باید به قرارداد اصلی بازیگر ضمیمه شود. این شروط الزامات و محدودیت‌های دقیقِ مربوط به این صحنه‌ها را مشخص می‌کنند، مثلا قواعد استفاده از خمیرهای به رنگ فلورسنت (مهتابی) که مانع از آن می‌شوند که به‌طور تصادفی چیزهایی که نباید، فیلمبرداری شوند؛ یا تضمین بسته بودن محیط فیلمبرداری، چراکه اگر امکان آن باشد که صد نفر با تلفن و آی‌پدشان فیلم بگیرد، این امکان ایجاد خواهد شد که این تصاویر، هک شوند یا به دست دیگران برسند، چه با مقاصد سوء و چه در اثر سهل‌انگاری.
با اینکه دوران من‌هم احساس قدرت و اختیار بیشتری به زنان بازیگر داده و همچنین موارد درخواست برهنگی کاهش یافته اما همچنان نابراری قدرت و آسیب‌پذیری و فشارهای روانی حین تصویربرداری وجود دارند
«جان روبینستاین»[۲]، مؤسس و مدیرعامل شرکت آتنتیک[۳] که بازیگرانی چون بری لارسن و ورا فارمیگا را نمایندگی می‌کند، می‌گوید سوءاستفاده کماکان بسیار شایع است، خصوصا در تلویزیون کابلی. او می‌گوید: «معمولا جایی که مشکل پیش می‌آید، آنجا است که تهیه‌کننده یا کارگردان به سمت یک بازیگر زن می‌روند و همانجا سر صحنه از اون چیزی می‌خواهند که قبلا در مورد آن مذاکره نشده است». روبینستاین ادامه می‌دهد: «مثلا کارگردان به آن بازیگر می‌گوید: ”ببین، نیمه‌شب است و همه می‌خواهند به خانه بروند. ما همه خسته‌ایم. باید این صحنهی آخر را بگیریم. روشی که تا الان سعی کردیم جواب نمی‌دهد. می‌شود آن حوله را بیندازی؟“». روبینستاین اضافه می‌کند: «”یا مثلا آن پیراهن به نظر درست نمی‌آید، اصلا آن را در بیاور“ و ناگهان خودت را مقابل بیست نفر آدم می‌بینی که منتظرند و می‌گویی: ”ای بابا، باشد“، این اتفاق همیشه رخ می‌دهد».
به نظر می‌آید که چنین داستانی در سریال لاست برای اِوَنجلین لیلی رخ داده است. او اخیرا گفته است: «من یک تجربه‌ی بد داشتم که طی آن عملا در تنگنا قرار گرفتم و مجبور شدم یک صحنهی نیمه برهنه بازی کنم و احساس می‌کردم که در این زمینه هیچ انتخابی ندارم. در آن صحنه به حد مرگ احساس شرمندگی می‌کردم و هنگامی که تمام شد داشتم می‌لرزیدم».
روبینستاین می‌گوید وقت زیادی صرف این می‌کند که به مشتریانش [یعنی بازیگران] یاد بدهد چگونه باید در مقابل چنین فشارهایی بایستند. اما با این حال، برهنگی فرصتی ویژه برای سوءاستفاده فراهم می‌کند که مربوط است به ماهیت روابط قدرت میان آن دست‌اندرکاران فیلم که کاملا پوشیده هستند (و اکثرا مرد هستند) و آن یک یا دو نفر (یا در مورد سریال‌های بازی تاج‌وتخت و وست‌ورلد، چندین نفر) که برهنه هستند. خیلی از افراد در مصاحبه‌هایشان، به عنوان مثالِ این نوع عدم توازنِ قدرت، به رفتاری که ادعا می‌شود جیمز فرانکو انجام داده، اشاره می‌کنند. در ماه ژانویه، لس‌آنجلس‌تایمز فرانکو را متهم کرد که در هنگام فیلمبرداریِ یک صحنهی عیاشی دسته‌جمعی در یک فیلم مستقل[۴] پوشش محافظ آلت زنانه‌ی یکی از بازیگران را برداشته است. وکیل فرانکو این مسئله را رد کرده است.
گاهی یک بازیگر زن تحت فشار قرار می‌گیرد تا کاری انجام بدهد که از آنچه قبلا مذاکره شده بود، فراتر می‌رود، اما بعدا مسئله را فاش نمی‌کند. در برخی موارد هم بلافاصله با گروهش تماس می‌گیرد و در نتیجه، دعوای دومی شروع می‌شود. از آنجا به بعد بر عهده‌ی نماینده‌ی آن بازیگر، مدیر یا وکیل اوست که تلاش کند و برای حذف آن صحنه مبارزه کند.
خانم جوآن وایلس از شرکت آی‌سی‌ام پارتنرز که بازیگرانی چون پائولا پَتن، الکس پتیفر و هانا گرُوس را نمایندگی می‌کند، می‌گوید که حتی قبل از راه افتادن هشتگ من‌هم، با مسئله‌ی برهنگی با جدیت زیاد برخورد می‌کرده است. با توجه به فضای جدید، او اکنون می‌بیند که سایر نمایندگان[۵] بازیگران هم با این جریان همراه شده‌اند. وایلس می‌گوید: «باید بسیار جدی و دقیق بود. نمی‌گویم بیش از حد محتاط اما باید تمام راه‌های حمایتی برای مشتری را در نظر گرفت. برخی نمایندگان دیگر که تا پیش از این سیاست عدم مداخله را پیش می‌گرفتند، دیگر ابدا به آن اندازه بی‌طرفی پیشه نمی‌کنند، چراکه این موضوع به موضوعی بیش از حد حساس بدل شده است».
بلیک لایولی و آنا کندریک در صحنه‌ای از فیلم یک لطف ساده
البته خیلی از کارگردانان و صاحبان و مجریان سریال‌های تلویزیونی هستند که صادقانه نسبت‌به طبیعت حساسیت‌زای این نوع صحنه‌ها توجه می‌کنند و این حساسیت رو به افزایش است. کورتنی کمپ که سریال تلویزیونی «قدرت»[۶] از شبکه‌ی تلویزونی استارز[۷] را مدیریت می‌کند به تی‌اچ‌آر گفته است که او اغلب در روزهایی که صحنه‌های جنسی فیلمبرداری می‌شود، افراد را از سر صحنه بیرون می‌کند. او به افراد سرصحنه می‌گوید: «چرا اینجا هستید؟ نقش شما در این صحنه چیست؟». به گفته‌ی او حدود ۱۰ نقش هستند که وجودشان در صحنهی جنسی لازم است. او به افراد می‌گوید که اگر یکی از آن نقش‌ها را ندارند، می‌توانند بروند. به گفته‌ی خودش، او در چنین روزهایی در «اطراف صحنه می‌چرخد و افراد را بیرون می‌اندازد». پال فِیگ، کارگردان فیلم مهیج یک لطف ساده است که شرکت لایِنزگیت منتشر خواهد کرد و در آن آنا کندریک و بلِیک لایولی بازی می‌کنند و مقدار نسبتا زیادی برهنگی دارد. او می‌گوید: «نکته‌ای که در مورد هر صحنهی جنسی باید در نظر داشت این است که همه‌ی افراد باید کاملا برای آن آماده و با یکدیگر هماهنگ باشند». کندریک و لایولی هر دو قرارداد مربوط به صحنه‌های برهنگی را امضا کرده‌اند. اما فِیگ می‌گوید که اگر افراد احساس ناراحتی کنند، او هرگز برای اجرای مفاد قرارداد، آن‌ها را تحت فشار قرار نمی‌دهد. او می‌گوید: «بعضا طی این سال‌ها پیش آمده که صاحبان پروژه‌ها گفته‌اند:”صبر کن ببینم! مگه قرار نبود این صحنه را داشته باشیم؟“ و ابراز ناراحتی کرده‌اند. اما من اصلا این‌طور برخورد نمی‌کنم».
اما یک کارگردان دیگر که در جدیدترین فیلمش از برهنگی زنان استفاده کرده، چندان موافق نیست. او می‌گوید که در واقع، قدرت در دست بازیگر زن است. او توضیح می‌دهد: «گاهی یک بازیگر قرارداد برهنگی را امضا می‌کند اما یک روز قبل از ضبط تصمیم می‌گیرد که این کار را نکند. مثلا می‌گوید شب قبل زیادی غذا خوردم. به هر حال، کاری هم از دست کارگردان برنمی‌آید».
الیزابت ماس می‌گوید که حق صددرصدی برای تایید یا رد تصاویر را از سازندگان گرفته و بدین ترتیب آن‌ها نمی‌توانند هیچ تصویری را بدون تایید او ارسال و نهایی کنند
برخی بازیگران زن نسبت‌به سایرین قدرت بیشتری دارند. مثلا سارا جسیکا پارکر هم در مورد سریال «طلاق» [۸] و هم سریال «سکس و شهر»[۹] که برای شرکت اچ‌بی‌او بازی کرد، شرط منع برهنگی داشت. او اخیرا به هالیوود ریپورتر گفت: «من همیشه این شرط را داشته‌ام. برخی افراد لیستی از مطالبات دارند و مثلا باید در اتاق‌شان شمع سفید داشته باشند. من چنین لیست‌هایی ندارم، فقط شرط منع برهنگی را همیشه گذاشته‌ام». گفته می‌شود که امیلیا کلارک بازیگر سریال «بازی تاج‌وتخت» در آخرین قراردادش این حق را گرفته است که هرگونه صحنهی برهنگی را وتو کند. همچنین الیزابت ماس، بازیگر سریال «سرگذشت ندیمه» که مدیر تولید سریال هم هست، اخیرا به هالیوود ریپورتر گفته است: «من حق صددرصدی برای تأیید یا رد تصاویر دارم و می‌توانم بگویم ”از این صحنه استفاده نکنید“ یا ”با این یکی راحتم اما با آن یکی نه“. آن‌ها نمی‌توانند هیچ تصویری را بدون تأیید من ارسال کنند».
الیزابت ماس و امیلیا کلارک بازیگران سریال سرگذشت ندیمه و بازی تاج‌وتخت
قرارداد شروط برهنگی برای یک بازیگر زن معروف، نوعا به این شکل است: «هنرمند حق تام دارد که در مورد بازی در صحنه‌ای که بازیگران وانمود به انجام رابطه‌ی جنسی می‌کنند[۱۰] نظرش را تغییر دهد و در چنین صحنه‌ای بازی نکند». اما یک وکیل که معروف است قراردادهای فولادین تنظیم می‌کند، می‌گوید که وقتی بازیگر در صحنهی بازی قرار گرفت واقعا امکان حمایت از او به صفر می‌رسد. او اضافه می‌کند: «هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد و اتفاق هم می‌افتد». اما او معتقد است که اگر مفاد مربوط به برهنگی به خوبی مورد مذاکره قرار گرفته باشند، راه جبران برای هنرمند باقی خواهد بود. این وکیل که نامش کارل آستن است، می‌گوید: «اگر تولید، تحت صنف بازیگران باشد، اینکه فیلمبرداری کنند یا نه، اهمیتی ندارد و تا از بازیگر اجازه‌ی کتبی نگیرند نمی‌توانند در تولید از آن استفاده کنند».
اگر صحنه‌ای که تصویربرداری شده مورد استفاده قرار نگیرد، بندهای الحاقی مربوط به برهنگی معمولا از تهیه‌کننده می‌خواهند که «حسن نیت» نشان دهد و بنا به خواست بازیگر آن صحنه‌ها را پاک کند. اما مفهوم گنگ و مبهم «حسن نیت» چیزی است که برخی از نمایندگان بازیگران را به تمسخر وامی‌دارد. احتمالا به همین خاطر است که تعداد فزاینده‌ای از آنان مطالبه می‌کنند که این صحنه‌ها نابود شوند؛ هرچند که در اینجا هم تضمین زیادی وجود ندارد. برخی منابع که در درام عشق ممنوعه‌ی سال ۲۰۱۵ تاد هِینس به نام «کَرول» [۱۱] (که روابط جنسی برهنه بین کِیت بلَنچِت و رونی مارا دارد) نقش داشتند، ابراز نگرانی می‌کنند که ممکن است توزیع‌کننده‌ی فیلم، هاروی واینستین، تصاویر استفاده نشده را برای «مجموعه‌ی شخصی» خودش نگاه داشته باشد. یکی از این افراد می‌گوید: «من اصلا فکر نمی‌کنم که در عصر دیجیتال بتوان چیزی را نابود کرد. این باور که بشود چیزی را به طور کلی پاک کرد، ساده‌لوحانه است».
برخی ابراز نگرانی می‌کنند که ممکن است هاروی واینستین به عنوان توزیع‌کننده‌ی فیلم، تصاویر استفاده نشده را برای «مجموعه‌ی شخصی» خودش نگاه داشته باشد
فِلدمَن اضافه می‌کند: «ما قبلا می‌گفتیم: ”باید آن صحنه‌ها را نابود کنید“ و آنان می‌گفتند: ”آن‌ها را در جایی مطمئن نگاه می‌داریم.“ اما گاهی فایل‌ها هک می‌شوند و به سرقت می‌روند. بنابراین ما به یقین اصرار می‌کنیم که صحنه‌های کنار گذاشته شده، برش خورده، پاک شده و برداشت‌های جایگزین، همه و همه، باید نابود شوند و نابود شدن آن‌ها باید به‌طور مکتوب به ما گزارش شود. بعد از آن چند پاراگراف هم به جبران، اختصاص می‌دهیم که مثلا مشخص می‌کند اگر به رغم تمام تلاش‌ها چیزی به بیرون درز کرد، چه باید کرد. مثلا اگر یک کارورز برخی صحنه‌ها را منتشر کند آن تصاویر تا ابد روی اینترنت خواهند ماند. بنابراین ما باید بتوانیم استودیو را مجبور کنیم که آن‌ها را از اینترنت پایین بکشد یا حتی تهدید به گرفتن قرار منع از دادگاه یا خسارت مالی کنیم».
احتمالا به همین خاطر است که زنان بازیگری همچون ریچل وایس و ریچل مک‌آدامز تصمیم گرفتند که در صحنه‌های جنسی فیلم «نافرمانی»[۱۲] کاملا برهنه نشوند. اما این تصمیم، هزینه‌هایی هم دارد. یک تهیه‌کننده‌ی زن که البته با این فیلم ارتباطی ندارد اما محتواهای تحریک‌کننده‌ی دیگری ساخته است، می‌گوید: «این مسئله خیلی واضح بود و در قرارداد مشخص شده بود که اجباری برای برهنگی‌شان نیست. آن صحنه، نچسب و کاملا باورناپذیر بود. اگر واقعا قرار است صحنهی سکس واقعی را بازی کنید، تبصره‌ی عدم برهنگی نداشته باشید».
با اینکه این باور که بشود در عصر دیجیتال چیزی را به طور کلی پاک کرد، ساده‌لوحانه است اما وکلای بازیگران زن در برخی بندهای قرارداد تاکید می‌کنند که صحنه‌های استفاده نشده در فیلم باید نابود شده و طی گزارش مکتوب به اطلاع آن‌ها برسد
به‌رغم تمام اتفاقات بدی که در صنعت سینما رخ می‌دهد، تعداد محدودی از بازیگران زن هم هستند که تصمیم می‌گیرند حمایت‌های قانونی را به‌طور کامل کنار بگذارند. یک وکیل صنعت سرگرمی می‌گوید که اخیرا متعجب شده وقتی یک بازیگر زن جوان که پیش از آن هیچ تجربه‌ی برهنگی‌ای نداشته برای بازی در یک فیلم مستقل با مقدار بسیار زیادی صحنه‌های برهنگی، وارد مذاکره شده است. این وکیل به او اصرار کرده که باید در مورد اینکه کارگردان از چه تصاویری می‌تواند استفاده کند، محدودیت‌های قانونی سختی اعمال کند. او می‌گوید: «ما معمولا تبصره‌های مربوط برهنگی را با دقت و سخت‌گیری زیادی اعمال می‌کنیم. اما این‌بار او ما را متوقف کرد و گفت که واقعا به کارگردان اطمینان دارد. او گفت که برهنگی، بخش جدایی‌ناپذیر این نقش است و در قراردادش به آن حمایت‌ها نیازی ندارد». این وکیل توضیحی نداد که فیلمبرداری این اثر به کجا انجامید.
به هر حال، این روزها این گونه رفتارها استثا است و نه قاعده. تا زمانی که بازیگرانِ زن بر روی صحنه کمتر احساس آسیب‌پذیر بودن داشته باشند، نمایندگان و وکلای آن‌ها برای حقوق آنان در زمینه‌ی برهنگی خواهند جنگید. این بدان معناست که دو وکیل [یکی از طرف بازیگر و یکی از طرف فیلمساز] باید با یکدیگر زورآزمایی کنند تا حدود پوشیدگی بدن بازیگران زن را مشخص کنند.
تا زمانی که بازیگرانِ زن بر روی صحنه کمتر احساس آسیب‌پذیر بودن داشته باشند، نمایندگان و وکلای آن‌ها برای حقوق آنان در زمینه‌ی برهنگی می‌جنگند
روبینستاین امیدوار است که جنبش من‌هم، خود را با واقعیت‌های روی صحنهی نمایش همتراز کند. او می‌گوید: «همان‌طور که رفتاری تا چند سال پیش نادیده گرفته می‌شد، امروز دیگر نادیده گرفته نمی‌شود، فشارهایی که کارگردان یا تهیه‌کننده سرصحنه به بازیگر وارد می‌کنند هم دیگر قابل تحمل نیست. شیوه‌ای که تا کنون جریان داشته دیگر به این شکل قابل ادامه نیست».
تارا کُول که یک وکیل است و گینت پالترو و میشل داکری را نمایندگی می‌کند تا حدی خوشبین است و می‌گوید: «در نهایت، من امیدوارم که تغییراتی که در فرهنگ ما رخ می‌دهد، فارغ از آنچه بر روی کاغذِ قرارداد می‌آید، به ایجاد فضایی امن‌تر منجر شده باشد».
پی‌نوشت:
[۱] #MeToo
[۲] Jon Rubinstein
[۳] Authentic Talent & Literary Management
[۴] The Long Home
[۵] در بسیاری کشورهای غربی، بازیگران حرفه‌ای و حتی تازه‌کار، اِیجنت یا نمایندگانی می‌یابند که از پیدا کردن نقش برای آنان تا رسیدگی به مسایل حقوقی آنان کارها را مدیریت کنند (مترجم).
[۶] Power
[۷] Starz
[۸] Divorce
[۹] Sex and the City
[۱۰] Simulated Sex Scene
[۱۱] Carol
[۱۲] Disobedience
۶ آبان, ۱۳۹۷