
کاخ سفید

متیو آلفورد
شاید جای سؤال باشد در فیلمهایی که هالیوود با موضوعات امنیت ملی و روابط بینالمللی تولید میکند، تا چه حد نظرات و ایدههای ارگاهانهای مختلف دولتی آمریکا که بهنحوی با این موضوعات مرتبطند، دخیل است؟ اسناد و مدارک معتبر نشان میدهد که این ارگانها ارتباط نزدیکی با هالیوود داشته و در تولید فیلمهای هالیوودی مستقیماً تأثیرگذار هستند.
حکومت ایالاتمتحده و هالیوود همواره همکاری نزدیکی داشتهاند. واشنگتن دی. سی. برای مدتهای مدیدی منبع داستانهای مهیج برای فیلمسازان بوده و لسآنجلس نیز دستودلبازانه زرقوبرق و خودنمایی را برای طبقه سیاسیون فراهم آورده است، اما این دو مرکز نفوذ در آمریکا تا چه میزان به یکدیگر متکی هستند؟ مُداقه در اسنادی که پیشتر مخفی بودند، پاسخ این سؤال را اینگونه نشان میدهد: بسیار زیاد.
اکنون میتوانیم [با دلیل و مدرک] نشان دهیم که رابطه بین امنیت ملی ایالاتمتحده و هالیوود بسیار عمیقتر و سیاسیتر از مواردی است که تابهحال مورد تصدیق قرارگرفتهاند.
این مسئله مسجل است که پنتاگون از سال ۱۹۴۸ «دفتر رابط سرگرمی» داشته است. سازمان اطلاعات مرکزی (سیآیاِی) نیز از سال ۱۹۹۶ جایگاه مشابهی را بنیان گذاشته است. اگرچه مشخص بوده که آنها بعضیاوقات در ازای دادن مشاوره و اجازه برای استفاده از لوکیشنها و تجهیزاتی مثل ناوهای هواپیمابر، اِعمال تغییرات در فیلمنامهها را درخواست میکردند، اما بهنظر میرسید این سازمانهای امنیتی در فرایند تولید فیلمها نقشی عمدتاً غیرسیاسی و غیرمستقیم داشتهاند. اسنادی که عمدتاً از طریق قانون «آزادی اطلاعات ایالاتمتحده»[۱] به دست آوردهایم نشان میدهند که در بین سالهای ۱۹۱۱ تا ۲۰۱۷ بیش از ۸۰۰ فیلم بلند از سوی وزارت دفاع ایالاتمتحده مورد حمایت قرار گرفتهاند؛ رقمی که از برآوردهای قبلی بسیار بالاتر است. این فیلمها شامل فرانشیزهای بلاکباستر نظیر «تبدیلشوندگان»[۲]، «مرد آهنی»[۳] و «نابودگر»[۴] میشود.
اسناد نشان میدهد که بین سالهای ۱۹۱۱ تا ۲۰۱۷ بیش از ۸۰۰ فیلم بلند از سوی وزارت دفاع ایالت متحده مورد حمایت قرار گرفتهاند.
طبق یافتههای ما در تلویزیون نیز بیش از ۱۱۰۰ عنوان فیلم و سریال حمایت پنتاگون را دریافت کردهاند که از این تعداد ۹۰۰ مورد از سال ۲۰۰۵ به بعد بوده است. از «پرواز ۹۳» گرفته تا «جدال با یخ»[۵] و «زنان نظامیان»[۶]. وقتی اپیزودهای سریالهایی مثل «۲۴»، «میهن»[۷]، «اِنسیآیاِس» را که برای مدتی طولانی پخش شدهاند نیز حساب میکنیم، بهعلاوه نفوذ دیگر نهادهای بزرگ مثل اِفبیآی و کاخ سفید، صراحتاً برای اولینبار میتوانیم اعلام کنیم که دستاندرکاران امنیت ملی از هزاران ساعت پروژه سرگرمی حمایت کردهاند.
سیآیاِی بهنوبه خود از زمان شکلگیری به ۶۰ فیلم و سریال تلویزیونی کمک کرده است. این رقم نسبتبه وزارت دفاع بسیار کمتر بوده، اما به هر طریق نقش چشمگیری داشته است. سازمان اطلاعات مرکزی در دهههای ۴۰ و ۵۰ تلاشهای قابلملاحظهای حتی برای مانعشدن از نمایش وجود این سازمان داشته است. این بدان معناست که این سازمان کاملاً در فرهنگ سینما و تلویزیون غایب بوده؛ البته همانطور که تاریخدان «سایمون ویلمِتس» سال گذشته آشکار کرد، این رویه با اکران «شمال از شمال غربی»[۸] اثر آلفرد هیچکاک پایان یافت.
پس از آنکه هالیوود در دهههای ۷۰ و ۸۰ در فیلمهای پارانوییدی مثل «سه روز کرکس»[۹] و «دید دوگانه»[۱۰] سیآیاِی را در نقشهای شرور داستان قرار داد، سازمان بهسرعت اعتماد عمومی خود را در میان جامعه از دست داد. سیآیاِی پس از تشکیل دفتر رابط سرگرمی در سال ۱۹۹۶ زمان از دسترفته را جبران کرد، بهویژه با فیلم آلپاچینو به نام «تازهکار» و همچنین فیلم ترور اسامه بنلادن یعنی «سی دقیقه پس از نیمهشب». یادداشتهای خصوصی درز کرده که توسط همکار ما «تریشا جنکینز» در سال ۲۰۱۶ منتشر شده و دیگر یادداشتهایی که در سال ۲۰۱۳ توسط رسانههای جریان اصلی منتشر شدهاند نشان میدهند که هردوی این فیلمها شدیداً تحت نفوذ و تأثیر مقامات حکومتی بودهاند. هم تهدیدات دنیای واقعی را بیش از اندازه بزرگ کردهان و هم تخلفات حکومتی را بیش از اندازه کوچک نشان دادهاند.
سیآیای یک شرکت صوری با مدیریت ژنرال «اولیور نورث» ایجاد کرد و برای خرید حق ساخت فیلم «ملاقات با والدین» مبالغی پیشنهاد دادند که براندو نتوانست با آن رقابت کند.
یکی از تعجببرانگیزترین تغییرات در فیلمها را در مصاحبهای منتشرنشده در مورد فیلم کمدی «ملاقات با والدین» یافتیم. سیآیاِی اعتراف کرده است که از سازندگان فیلم درخواست کرده تا شخصیت «رابرت دنیرو» دفترچه راهنمای ارعابآمیز شکنجه سازمان را در اختیار نداشته باشد. همچنین ما نباید سرویسهای مخفی را طی سالهای ضدفرهنگ و پسلرزههای آن صرفاً بهعنوان عواملی منفعل، ساده و بیتأثیر در نظر بگیریم. آنها به هر نحو قادر بودند فیلم «مارلون براندو» را از مسیرش منحرف کنند. طبق ادعای ژورنالیست «نیکولاس شو»، آنها یک شرکت صوری با مدیریت ژنرال «اولیور نورث» ایجاد کرده و برای خرید حق ساخت فیلم مبالغی پیشنهاد دادند که براندو نتوانست با آن رقابت کند.
نسخه کارگردانی شدهی سیآیاِی
دستاندرکاران امنیت ملی تأثیری عمیق و برخی اوقات حقیرانه بر آنچه هالیوود ازنظر سیاسی منتقل میکند، دارند. طبق یادداشتهای وزارت دفاع در مورد فیلمنامه «هالک»[۱۱] که از طریق قانون آزادی اطلاعات به دست آوردهایم، وزارت تغییراتی «بسیار افراطی» برای فیلمنامه این فیلم درخواست کرده است. این درخواستها شامل حذف ارتباط ارتش با آزمایشهای وحشتآوری است که «هیولا» را ایجاد میکند و همچنین تغییر نام عملیاتِ دستگیری هالک از «دستیار مزرعه» به «مرد عصبانی». دستیار مزرعه نام واقعی یک پروژه تسلیحات شیمیایی در جنگ ویتنام است. طبق دادههایی که ما به دست آوردهایم در طول ساخت فیلم بیگانه محورِ «تماس»، پنتاگون «مذاکره کرده بود تا تقریباً تمام بخشهایی از فیلم را که با شکل و شمایل نظامی طراحی شده بودند، غیرنظامی کنند». صحنهای را از فیلمنامه اصلی حذف کردند که در آن ارتش نگران است که تمدن بیگانه با «ماشین قیامت» زمین را نابود کنند؛ شخصیت «جودی فاستر» این دیدگاه را رد کرده و آن را اینگونه توصیف میکند: «توهمی برگرفته از جنگ سرد.»
پنتاگون مذاکره کرده بود تا تقریباً تمام بخشهایی از فیلم «تماس» را که با شکل و شمایل نظامی طراحی شده بودند، غیرنظامی کنند.
نقش دستاندرکاران امنیت ملی در شکل دادن به سرگرمیهای بصری دستکم گرفتهشده و بررسی آن برای مدتی طولانی در دستان افراد بسیار معدودی بوده است. چند کتابی که اخیراً در این حوزه چاپ شده در مقابل این مسئله مقاومت نشان دادهاند، اما مقاومتشان ناچیز و موقتی است. در آغاز قرن جدید، شکافی در این حوزه ایجاد شد و تاریخدانان تلاشهای موفقیتآمیز در دهه ۵۰ را توسط شخصی عالیرتبه در استودیوی پارامونت برای ترویج روایتهای موردعلاقه رابط سیآیاِی به نام «اُوِن» به رسمیت شناختند.
با بررسی اسناد جدید از ابعاد فعالیتهای جامعه امنیتی و اطلاعاتی در صنعت سرگرمی درک بهتری پیدا میکنیم و ما آن را در کنار چندین مورد مطالعاتی ارائه میدهیم، اما ما هنوز از میزان نفوذ حکومت در بخش قابلتوجهی از فیلم و سریالها باخبر نیستیم. تنها یک مورد از آن، شاخهی تکاوری نیروی دریایی آمریکا است که اعتراف کرده ۹۰ جعبه محتوای مرتبط با این موضوع در بایگانی آن موجود است. بهنظر میرسد دولت آمریکا در قرن بیست و یکم در امتناع از مکتوب کردنِ جزئیات تغییراتی که در فیلمنامهها اعمال کرده، بهطور ویژهای محتاطانه عمل کرده است. مقامات حکومتی واشنگتن دی. سی. و هالیوود را «ریشه گرفته از دیاِناِی واحد» و پایتخت را «هالیوودِ اشخاص زشترو» توصیف کردهاند. این دیاِناِی زشت بهشکلی عمیق ریشه دوانده است. بهنظر میرسد دو شهری که در دو سوی مخالف ایالاتمتحده قرار دارند، نزدیکتر آنی هستند که فکر میکردیم.
پینوشتها:
[۱] US Freedom of Information Act
[۲] Transformers
[۳] Iron Man
[۴] The Terminator
[۵] Ice Road Truckers
[۶] Army Wives
[۷] Homeland
[۸] North by Northwest
[۹] three days of the condor
[۱۰] The Parallax View
[۱۱] Hulk
۲۴ فروردین, ۱۳۹۸