لیام استک
«روپرت مرداک»، بنیانگذار یک امپراطوری رسانهای جهانی گفته است «هیچ وقت هیچ درخواستی از هیچ نخستوزیری نداشته است.» تفحصی شش ماهه توسط نیویورک تایمز تشریح کرده است که چگونه مرداک و پسرانش رسانه خودشان را به ماشین نفوذ احزاب راستگرا تبدیل کردهاند که دموکراسی را در آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا بیثبات کرده است.
خانواده مرداک در کانون خیزشهای جهانی
«فاکسنیوز» برای مدتی طولانی، نیروی جاذبهای بر حزب جمهوری خواهان ایالات متحده اعمال کرده است و اخیراً نیز طغیان ملیگرایان را تقویت کرد؛ طغیانی که به خیزش راست افراطی و انتخاب «دونالد ترامپ» منجر شد. روزنامه آقای مرداک به نام «سان»[۱] سالها تصویری شیطانی از اتحادیه اروپا برای خوانندگانش در بریتانیا توصیف کرد و به مدیریت پویش «برگزیت»[۲] کمک کرد؛ پویشی که اکثریت اندکی از رأی دهندگان را متقاعد کرد تا در رفراندوم ۲۰۱۶ از خروج این کشور از بلوک اتحادیه حمایت کنند. از آن زمان تابهحال ویرانی سیاسی بر بریتانیا حکمران بوده است. همچنین رسانههای آقای مرداک در استرالیا که بیشترین سیطره و گستره را دارند، برای لغو قانون مالیات کربن فشار وارد آورده و به سرنگونی چند نخست وزیری که سیاستهای آنها را دوست نداشت کمک کردند؛ از جمله «ملکوم تِرنبول» در سال گذشته.
در کانون این خیزش، خانواده مرداک قرار دارد؛ طایفهای که عدم کارایی آن هرج و مرجهای جهانی سالهای اخیر را شکل داده و همچنین بازتابی از آن است. تایمز این روابط خانوادگی و تأثیر آن بر امپراطوری مرداک را کاوش کرده است؛ امپراطوری که به زودی به ارث خواهد رسید و پدرسالار ۸۸ ساله آن آماده میشود تا قدرت را به پسری که سلایق سیاسی شبیه به خودش دارد، بسپارد: «لاکلان مرداک».
مرحلهای مهم در فرایند توارث بهطور ضد و نقیضی تکه تکه کردن امپراطوری بوده است. امپراطوری در ماه گذشته و با فروش یکی از کمپانیهای آقای مرداک (فاکس قرن ۲۱) به شرکت «والت دیزنی» به ارزش ۳/۷۱ میلیارد دلار، به میزان چشمگیری کوچک شد. این قرارداد فرزندان آقای مرداک را میلیاردر کرد و کنترل یک سلاح سیاسی قدرتمند را به دست لاکلان داد؛ آن سلاح شرکت «فاکس کورپورِیشن» نام دارد که نیرومندترین سرمایه آن فاکس نیوز است.
«فاکسنیوز» برای مدتی طولانی، نیروی جاذبهای بر حزب جمهوری خواهان ایالات متحده اعمال کرده است و اخیراً نیز طغیان ملیگرایان را تقویت کرد؛ طغیانی که به خیزش راست افراطی و انتخاب «دونالد ترامپ» منجر شد
آقای مرداک سال گذشته تقریباً مرگ را تجربه کرد و باعث طرح فوری مسئله توارث شد
ارث و میراث برای سالها یکی از منشأهای تنش در خانواده مرداک بوده است؛ به خصوص در بین پسران مرداک، لاکلان و جیمز. این دو پسر اشخاص بسیار متفاوتی از هم هستند. جیمز میخواست که شرکت تمرکز بیشتری بر فضای دیجیتال داشته باشد و از لحاظ سیاسی معتدلتر شود، در حالی که لاکلان میخواست به سیاستهای ارتجاعی متمایل شود.
برادرها زندگی خود را صرف رقابت برای جانشینی پدرشان کرده اند، و هر دو مرد احساس می کنند که صلاحیت ریاست را دارند. وقتی آقای مرداک تصمیم گرفت که لاکلان را به جیمز برتری بدهد، لاکلان بود که این خبر را سر میز ناهار به جیمز داد و همان رابطه ضعیفی که داشتند نیز تندتر از قبل شد.
جیمز برای مدت کوتاهی به نشانه اعتراض شرکت را ترک کرد، اما با پیشنهادی که به دقت تدبیر شده بود، فریب خورده و به شرکت بازگشت؛ پیشنهادی که لاکلان را مسئول و رئیس قرار میداد، اما با ایجاد توهمی در افکار عمومی در مورد این که او وارث پدرش است، به جیمز امکان میداد احترام و اعتبارش را بازیابی کند.
اما وقتی سال گذشته آقای مرداک روی کشتی تفریحی افتاد و ستون فقراتش شکست همه این نقشهها برای ارث و میراث (به علاوه قرارداد پر زرق و برق دیزنی) به هرج و مرج کشیده شدند. او را سریع به بیمارستان رساندند و وضعیتش آنقدر وخیم و نزدیک به مرگ بود که همسرش «جری هال»، فرزندانش را فراخواند تا با پدرشان خداحافظی کنند.
آقای مرداک زنده ماند اما تماسش با مرگ، تنها وضعیت بیثبات خانواده و مرکز امپراطوریاَش را برجسته کرد.
امپراطوری مرداک حامی رئیسجمهور آمریکا و برانداز نخستوزیر استرالیا
رسانههای آقای مرداک در سالهای اخیر مروج سیاستهای راستگرایانه و پوپولیسم ارتجاعی در سرتاسر جهان بودهاند. در طول مدت انتخابات ۲۰۱۶، «شان هَنیتی» مجری شبکه فاکسنیوز به «مایکل دی. کوهِن» وکیل سابق رئیسجمهور مشورت داده بود که مراقب دوستدخترها و کارمندان سابق آقای ترامپ باشد تا برایش دردسر ایجاد نکنند. دو نفر که از گفتگوی آنها خبر داشتهاند این مسئله را گزارش کردهاند (هَنیتی چنین صحبتهایی را تکذیب میکند). آقای کوهن بعدتر بخاطر دادن حقالسکوت به دو زنی که گفتهاند با آقای ترامپ رابطه نامشروع داشتهاند، به سه سال حبس محکوم شد.
امپراطوری مرداک بازوهای خود را در استرالیا نیز سفت کرد؛ استرالیایی که سالها حوزه فعالیت لاکلان بود. در استرالیا لاکلان تلاشها برای مبارزه با تغییرات اقلیمی را مورد شماتت قرار داد و یک بار در یکی از روزنامههای خانوادگی به نام «استرالیَن»[۳] بخاطر انتشار سرمقالهای در حمایت از ازدواج همجنسبازان یکی از کارکنان روزنامه را توبیخ کرد (نماینده او می گوید که او طرفدار ازدواج همجنسبازان است). او همچنین به «تونی آبوتِ» سیاستمدار نیز نزدیک شد و روزنامههای مرداک در سال ۲۰۱۳ به انتخاب او به عنوان نخستوزیر کمک کرده بودند.
خانواده مرداک در سال ۲۰۱۶ نیز با تحت کنترل درآوردن «اسکاینیوزِ» استرالیا و اعمال الگوی فاکسنیوز در این شبکه، بر وضعیت سیاسی این کشور تاثیر گذاشت. آنها به سرعت تعدادی برنامه تحلیلی[۴] راستگرا تولید کردند که اغلب بر موضوعات نژاد، مهاجرت و تغییرات اقلیمی تمرکز داشتند. این نوع برنامهها به «آسمان بعد از تاریکی[۵]» مشهور شدند.
سال گذشته آقای «تِرنبول» و کارمندانش روپرت و لاکلان مرداک را به استفاده از رسانههایشان برای تحریک کودتای درون حزبی متهم کردند؛ کودتایی که در ماه اوت او را از منصبش به زیر کشید. آقای ترنبول سیاستمدار معتدل و دشمن قدیمی آقای ابوت، توسط ملیگرای جبهه راست به نام «اسکات موریسون» جایگزین شد. مرداکها هرگونه نقش آفرینی در سقوط ترنبول را تکذیب کردند.
جیمز مرداک فکر میکرد فاکسنیوز برای شرکت سمی است
در سالهای پیش از ظهور لاکلان به عنوان وارث، جیمز از سحر امپراطوری خانوادگی رها گشت. او به این نتیجه رسید که فاکسنیوز بطور ویژه یک منبع مخرب ایدئولوژیک است که تلاشهای شرکت برای به خرج دادن ابتکار و رشد و نمو را مختل میکند.
اما لاکلان و روپرت چنین اعتقادی نداشتند. زمانی که «راجر اِیلز» مدیر شبکه فاکسنیوز در میان رسوایی آزار و اذیت جنسی در سال ۲۰۱۶ برکنار شد، جیمز قصد کرد شبکه را به یک رسانه خبری کمتر حزبگرا تبدیل کند. او حتی ایده استخدام «دیوید رُدز» از مدیران سیبیاِس را مطرح کرد. این پیشنهاد به جایی نرسید. لاکلان و روپرت با هرگونه اعمال تغییری بر آنچه فرمولی برنده میدیدند مخالفت کردند و تصمیم گرفتند تا برنامهسازی آتشافروزانه فاکس را ادامه دهند. اما جیمز اعتقاد داشت که بیواسطه، آثار مخربی که رسانههایی مثل فاکسنیوز به شرکت وارد میکنند را دیده است.
خانواده مرداک در سال ۲۰۱۶ با تحت کنترل درآوردن «اسکاینیوزِ» استرالیا و اعمال الگوی فاکسنیوز در این شبکه، بر وضعیت سیاسی این کشور تاثیر گذاشت. آنها به سرعت تعدادی برنامه تحلیلی راستگرا تولید کردند که اغلب بر موضوعات نژاد، مهاجرت و تغییرات اقلیمی تمرکز داشتند و بعدها به «آسمان بعد از تاریکی» مشهور شدند
او نماینده امپراطوری مرداک در بریتانیا بود؛ وقتی که در سال ۲۰۱۰ تلاش کردند بر «بریتیش اسکای برادکَستینگ»[۶] سیطره پیدا کنند و طی این تلاش سهام اقلیت را صاحب شدند. آن پیشنهاد تجاری با رسوایی هَکِ تلفنها در سال ۲۰۱۱ تکه تکه شد؛ رسوایی، جیمز و پدرش را مجبور کرد تا در پارلمان بریتانیا حاضر شوند و توضیح دهند که چرا کارمندانشان صندوق پیغامهای صوتی شهروندان را هک کردهاند؛ از جمله یک دختر ۱۳ ساله فوت شده! رسوایی همچنین موجب شد مرداکها پیشنهادشان برای اسکای را رها کنند.
پنج سال بعد، خانواده که تحت فشار رقبای دیجیتالی مثل نتفلیکس و آمازون بود پیشنهاد دومش را به اسکای داد. جیمز مجدداً به عنوان چهره عمومی امپراطوری عمل کرد. این پیشنهاد نیز در یک رسوایی تحقیرآمیز نابود شد. این بار رسوایی حول محور فرهنگ حاکم بر فاکسنیوز بود؛ رسانهای که در آن ادعاهایی مبنی بر سوء رفتارهای جنسی و پرداخت میلیونها دلار پول به شاکیان برای مصالحه مخفیانه به جدایی آقای اِیلز، مجری و ستاره شبکه «بیل اُرایلی»، و «بیل شاین» از مدیران شبکه منجر شد. بیل شاین پس از جدایی از فاکسنیوز به کار برای رئیس جمهور ترامپ مشغول شد.
رفتار آقای هَنیتی که از برنامهاش برای انتشار تئوریهای توطئه در مورد مرگ یکی از کارمندان کمیته ملی حزب دموکرات به نام «سِث ریچ» استفاده کرد، همچنین به نگرانیهای بریتانیاییها در مورد اخلاق کاری این شرکت افزود. پس از ماهها بررسی توسط مسئولین سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات (و بالا و پایین رفتن در فاکس قرن ۲۱) حکومت بریتانیا سال گذشته نامهای پر از ملامت و شماتت نسبت به مرداکها منتشر کرد.
نه تنها بریتانیا پیشنهاد شرکت برای خرید اسکای را مسدود کرد، بلکه همچنین حکم داد که هیچ یک از اعضای خانواده مرداک نمیتوانند در هیچ جایگاه و منصبی در اسکای فعالیت داشته باشند؛ از جمله در هیئت رئیسه. در آن زمان جیمز ریاست هیئت مدیره اسکای را برعهده داشت.
این تحقیر عمیق بود که جیمز را یکبار برای همیشه متقاعد ساخت که امپراطوری خانوادگی نمیتواند از دست دیدگاههای سیاسی و فرهنگ خود جان سالم به در ببرد. در عوض لاکلان این مسئله را به عنوان مهر تأییدی بر باور خود دید که جیمز با عدم توانایی در خرید اسکای، آدم اشتباهی برای انجام این کار بوده است. به هر طریق، با از دست دادن دائمی درآمدی که خانواده بسیار به آن نیاز داشت، این مسئله کمک کرد که فروش فاکس قرن ۲۱ اجتناب ناپذیر گردد.
قرارداد دیزنی شکاف خانواده را شدیدتر کرد
جیمز و لاکلان شدیداً بر سر فروش فاکس قرن ۲۱ به دیزنی با یکدیگر مخالف بودند. جیمز فشار زیادی در حمایت از قرارداد وارد کرد (قرارداد ماه گذشته به انعقاد رسید) و لاکلان عمیقاً با آن مخالف بود. به گفته افراد نزدیک به جیمز، لاکلان مخالف سرسخت قرارداد بود زیرا موجب میشد شرکتی که از استرالیا برگشته بود تا روزی آن را مدیریت کند، کوچکتر شود. آنچنان با آن مخالف بود که در مقطعی به پدرش هشدار داد که اگر قرارداد را دنبال کند دیگر با او حرف نخواهد زد. آقای مرداک این تهدید را نادیده گرفت. (لاکلان انجام چنین تهدیدی را تکذیب کرد.)
به گفته افراد نزدیک به لاکلان، مخالفت او همچنین تا حدودی به سبب سوءظناَش از این بابت بود که قضاوت برادرش بخاطر جاهطلبیهای شخصی مخدوش شده است. او میپنداشت که جیمز حاضر است فاکس قرن ۲۱ را به ازای پولی کمتر از ارزش واقعی شرکت بفروشد زیرا میخواهد قرارداد شامل شغلی برای خودش در دیزنی باشد. این قرارداد، دیزنی را به یک رسانه غولپیکر تبدیل کرد و شغلی در آنجا حتی به جیمز امکان این را میدهد تا خودش را در قامت جانشین «رابرت اِی. آیگر» رئیس فعلی دیزنی معرفی کند؛ همچنین امکان فرار از شرکت خانوادگی، سیاستهای نامطبوع آن و مشقتهای کار با لاکلان را برای او مهیا میکرد.
این قرارداد، دیزنی را به یک رسانه غولپیکر تبدیل کرد و شغلی در آنجا حتی به جیمز امکان این را میدهد تا خودش را در قامت جانشین «رابرت اِی. آیگر» رئیس فعلی دیزنی معرفی کند؛ همچنین امکان فرار از شرکت خانوادگی، سیاستهای نامطبوع آن و مشقتهای کار با لاکلان را برای او مهیا میکرد
دو برادر بر سر همه چیز درگیر بودند. وقتی جیمز میخواست در پاسخ به ممنوعیت مسافرتی ترامپ در سال ۲۰۱۷ بیانیه خطاب به کارمندان مسلمان شرکت منتشر کند و به آنها اطمینان خاطر دهد، لاکلان مصرانه در برابرش مقاومت کرد. وقتی جیمز برای پدرشان عمارت بورلی هیلز را به قیمت ۳۰ میلیون دلار خرید، لاکلان که خانه را برای خودش میخواست آنقدر عصبانی شد که پدرشان بعضی از اثاثیه عتیقه خانه را به او داد، جیمز فکر میکرد عتیقهها را هم خریده است. طی مذاکرات با دیزنی آقای مرداک نگران بود که جاهطلبیهای جیمز موجب اختلال در روند قرارداد شود و تصمیم گرفت به آقای آیگر اطمینان دهد که استخدام پسرش توسط دیزنی از شروط قرارداد نیست. در نهایت فروش انجام شد، اما شغلی از آنِ جیمز نشد. امروز دو برادر حتی به سختی با یکدیگر صحبت میکنند.
سه تن از فرزندان مرداک قصد خروج از شرکت داشتند؛ لاکلان هم شاید چنین قصدی داشته باشد
پس از قرارداد دیزنی، تعهد فرزندان آقای مرداک به بقایای امپراطوری رسانهای او مورد سؤال قرار گرفت. قرارداد دیزنی برای همهشان مقدار بسیار زیادی پول ساخت: آقای مرداک چهار میلیارد و فرزندانش هر کدام دو میلیارد دلار دریافت کردند. لاکلان و جیمز به عنوان مدیران فاکس قرن ۲۱، هر کدام ۲۰ میلیون دلار سهام دیزنی بعلاوه یک چتر نجات طلایی به ارزش ۷۰ میلیون دلار از آن خود کردند.
آقای مرداک ساختار شرکتهایش (فاکس قرن ۲۱ و نیوز کورپورِیشِن) را طوری ایجاد کرده بود که تراستِ خانواده مرداک[۷] سهم مدیریتی (سهم بالاتر از ۵۰ درصد) را داشته باشد. از بین هشت رأیِ تراست چهارتای آن را برای خودش نگه داشت و چهار رأی باقی مانده بین چهار فرزند بالغش تقسیم شدند. آن ها از فروش سهمشان به افراد خارج از خانواده منع شدند.
جیمز در پایان ۲۰۱۸ مسیر خودش را در پیش گرفت. به منظور کامل کردن جداییاَش از شرکت، او و دو خواهرش به نامهای «الیزابت» و «پرودِنس» پیشنهاد دادند تا سهمشان را به لاکلان بفروشند. آقای مرداک از این ایده استقبال کرد و به لاکلان توصیه کرد سهم برادر و خواهرهایش را بخرد. بعد از آن پدر و پسر میتوانستند باهم صاحب شرکت شوند. بانکدارها اسناد را به صف کردند تا فرایند فروش را انجام دهند، اما لاکلان پا پس کشید. او گفت که این کار از لحاظ مالی قابل انجام نیست، اگرچه این تصمیم سؤالاتی را در مورد تعهدش به شرکت بوجود آورد. افراد نزدیک به جیمز گفتند که معتقدند، لاکلان پس از قرارداد دیزنی مطمئن نبود که میخواهد در شرکت بماند یا خیر. آنها گفتند که حتی ممکن است او بخواهد به استرالیا برگردد.
[۱] The Sun
[۲] آمیزهای از دو کلمه Britain (بریتانیا) و Exit (خروج) و به معنای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا است.
[۳] Australian
[۴] opinion shows
[۵] Sky After Dark: اسکای به معنای آسمان است و برنامه های تحلیلی اغلب در ساعات شب پخش میشوند. معنای این اصطلاح منفی و تاریک بودن برنامههای اسکای نیوز [=آسمان نیوز] در استرالیا است.
[۶] British Sky Broadcasting
[۷] Murdoch Family Trust
۱۶ مهر, ۱۳۹۸